Naszym rozmówcą jest Jordi Rocasalbas, dyrektor ds. innowacji w LedsC4

Jordi Rocasalbas mówi o ewolucji form pracy i przestrzeni biurowych

Znajdujemy się w wyjątkowej sytuacji. Jak ją znosisz?
Jak powiedziałeś, przeżywamy wyjątkową sytuację. Każdy radzi sobie, jak może. Mam nadzieję, że ten kryzys sanitarny i gospodarczy przyniesie duże pozytywne zmiany i pozwoli nam zmienić nawyki na poziomie światowym, które pomogą poprawić dobro wszystkich, a przede wszystkim – naszej planety.

Od jak dawna zajmujesz się oświetleniem?
Całe moje życie zawodowe. Mam wielkie szczęście, że w tej branży pracował mój ojciec i to on zachęcił mnie do zrobienia projektu dyplomowego związanego z oświetleniem. Od tamtej pory moja pasja do światła tylko się rozwija.

Uważasz, że doszło w tej branży do wielu zmian technologicznych?
Tak, było ich wiele, szczególnie w ostatnich 40 latach. Nadały branży dużej dynamiki. Sam doświadczyłem dużych zmian w zakresie źródeł światła. Obecnie mamy prawdziwą rewolucję jeśli chodzi o sterowanie elektroniczne i łączność związana z danymi. Nazywam ją Internetem światła.

Który z segmentów jest według Ciebie najbardziej aktualny?
Wiele z nich jest w pełnym rozkwicie, ale nas najbardziej dotyczy oświetlenie miejsc pracy. Niestety przeżywamy okres zamknięcia w domu i spędzamy wiele godzin pracując we wnętrzach, które nie do tego dostosowane. Niedawno ośrodek Lighting Research Center (LRC) opublikował serię bardzo użytecznych zaleceń, aby móc dostosować nasze miejsce pracy. Warto ich przestrzegać, zarówno w domu, jak i w naszym miejscu pracy.

Myślisz, że ta sytuacja, którą teraz przeżywamy, zmieni sposób oświetlania w biurach?
Sądzę, że przed COVID-19 już następowała ważna zmiana w sposobie organizacji i oświetlania biur. Zmiana z zamkniętych indywidualnych biur na otwarte biura zbiorowe, których głównym celem jest zachęcanie do współpracy, kreatywności i innowacyjności, była kluczowa i doprowadziła do szeregu zmian w sposobie ich oświetlania. Przygotowywane są modyfikacje hiszpańskiego kodeksu technicznego budownictwa (CTE) oraz normy UNE EN 12464-1, które najprawdopodobniej będą odzwierciedlały te zmiany.

Jak Twoim zdaniem należy oświetlać biuro?
Dobre biuro powinno mieć różne przestrzenie przeznaczone dla różnych potrzeb. Uważam, że powinny istnieć otwarte przestrzenie zachęcające do pracy zespołowej, ale również przestrzenie o mniejsze i zamknięte, które umożliwią ludziom koncentrację. Muszą istnieć obszary przygotowane do formalnych spotkań, a także miejsca na bardziej nieformalne działania. Uważam, że strefy wspólne nabierają dużego znaczenia i należy o nie zadbać, od korytarzy po kafejki. Wszystkie te przestrzenie muszą być zharmonizowane z odpowiednim oświetleniem, które jest zgodne z ustalonymi przepisami, ale jednocześnie zachowuje absolutną estetyczną spójność z oświetlanymi pomieszczeniami.

Jakie style biur istnieją i jakiej przemianie podlegają?
Jest wiele zmian, od tradycyjnych biur z lat 50. ubiegłego wieku do obecnych, które mamy w epoce cyfryzacji. Nowe kultury korporacyjne zmieniły formy pracy, a co za tym idzie – konceptualizację przestrzeni biurowych.

Ten nowy model pracy jest odpowiedzią na wyzwania, przed którymi stoją dziś przedsiębiorstwa; doświadczają one gwałtownej ewolucji i ciągłego zwiększania konkurencyjności swoich produktów i usług. 

Pojawienie się Internetu przedmiotów (IoT), 5G i sztucznej inteligencji otwiera nowy paradygmat, do którego organizacje i pracownicy muszą się dostosować, aby zachować kreatywność, konkurencyjność i skuteczność.

Jakie jest najlepsze rozwiązanie oświetleniowe dla biura?
Nie istnieje jedno rozwiązanie. Jest ich wiele. Każde biuro to nowe wyzwanie, ale we wszystkich z nich można dostrzec wspólny mianownik, aby dostosować się do obowiązujących przepisów (CTE, UNE-EN 12464-1, UNE-EN 1838) a w szczególności certyfikaty takie jak WELL, BREEAM, czy LEED. 

Idealnym rozwiązaniem będzie takie, które pozwoli na elastyczność i dynamikę oświetlenia, zapewniając odpowiednie światło w każdym miejscu pracy i jego otoczeniu we właściwym czasie, a przede wszystkim stawiając na pierwszym miejscu dobro osób korzystających z tych przestrzeni.

Co nam daje dobre oświetlenie?

•    Pozwala nam stworzyć wygodne i dostosowane na wymiar otoczenie, które odpowiada wymaganiom przestrzennym, funkcjonalnym, emocjonalnym i biologicznym.
•    Światło jest narzędziem komunikacji i interakcji oraz poprawia postrzeganie przez użytkowników ich otoczenia.
•    Przyczynia się do poprawy nastroju, przywracając naturalny biorytm, który wpływa bezpośrednio na poczucie satysfakcji, produkcyjność i radość.
•    Oczywiście pozwala na zmniejszenie zużycia energii dzięki inteligentnemu oświetleniu, które można kontrolować za pomocą programatorów i czujników obecności, a także większe wykorzystanie naturalnego światła, co zapobiega marnowaniu dostępnych zasobów. 

Mówi się, że oświetlenie dodaje nowego wymiaru. Co o tym sądzisz?
Znowu mamy szczęście. W wyniku ostatnich odkryć naukowych światło pozwala nam na funkcjonalność – poprawia widzenie, ale także harmonizować nasze biorytmy. A więc nie tylko cieszymy się światłem, używając go w funkcjonalny, dla rozrywki lub kultury, ale również możemy zrobić coś dobrego dla ludzi i pomóc im poczuć się lepiej, dobrze wypocząć lub zwiększyć ich koncentrację, a to jest fantastyczne.

Czym jest dla Ciebie inteligentne oświetlenie i jakie korzyści przynosi ludziom?
Inteligentne oświetlenie to zdolność projektu oświetleniowego do samodzielnego zarządzania i dostarczania użytecznych danych do podejmowania decyzji. Jest to kolejna ewolucja technologiczna, ale w tym przypadku nie ma ona wpływu na źródło światła, a na cały ekosystem.

Z mojego punktu widzenia decydujące znaczenie miało dojrzewanie technologii LED wraz z rozwojem cyfryzacji, Internetu rzeczy oraz rozwojem technologii kontroli i łączności. Jednym z kluczy tego sektora w odniesieniu do innych, które stosują te technologie, jest to, że istnieją punkty świetlne tam, gdzie są ludzie i jednocześnie punkty te są zelektryfikowane; dlatego też oświetlenie jest bardzo ziarniste i stanowi strategiczny punkt włączenia inteligentnych urządzeń. Natomiast korzyści są bardzo wymierne. Dzielę je na trzy duże bloki: korzyści dla ludzi, dla budynków i, ostatecznie, dla biznesu.

W przypadku ludzi pozwala nam stworzyć wygodne i dostosowane na wymiar otoczenie, które odpowiada wymaganiom przestrzennym, funkcjonalnym, emocjonalnym i biologicznym. W przypadku budynków to oszczędność energii, a także odpowiednie zarządzanie przestrzenią i jej optymalizacja. Natomiast dla biznesu pozwala na łączność i poprawę doświadczenia użytkownika.

Czy oświetlenie stanie się źródłem informacji?
Idziemy w kierunku technologicznego świata opartego na danych. Mówi się, że każdy, kto ma dane, będzie miał władzę. Dodałbym, że nie tylko ten, kto ma dane, ale kto może je logicznie zinterpretować i wykorzystać. W naszej branży dane, które są zbierane, to zachowania elementów w ramach projektu. Dane te, przetworzone i zinterpretowane dostarczają nam informacji o tym, w jaki sposób przestrzeń jest oświetlana i wykorzystywana, co pozwoli nam w przyszłości poprawić i skorygować oświetlenie oraz rozkład przestrzeni w celu poprawy wydajności, produktywności, rozrywki, sprzedaży... lub tego, co musimy wzmocnić.

Czy jest granica światła? Co ono przyniesie?
Wcześniej używaliśmy światła tylko do oświetlenia, ale teraz daje ono coraz więcej możliwości i pomaga nam w wielu aspektach życia, o których wcześniej nie myśleliśmy, że mogą być z nim powiązane.

Osobiście uważam, że stopniowo właściwości światła zostaną docenione i dotrą do wszystkich obszarów. Ich korzyści z ich spektrum są już dziś odbijają się na naszych biorytmach. Ponadto, ze względu na czasy, w których żyjemy, wiele mówi się o właściwościach krótkich fal UV-C do dezynfekcji niektórych bakterii, a nawet ewentualnej eliminacji wirusa COVID-19. Tak więc krok po kroku te właściwości pomogą nam lepiej wykorzystać nasz zawód i korzyści, jakie przynosi on we wszystkich obszarach społecznych.

Przyszłość jest bardzo niepewna, a tym bardziej z tym, co się dzieje ostatnio... Nikt nie spodziewał się takiej sytuacji kilka miesięcy temu. Jednak wierzę, że branża oświetleniowa nie przestanie się rozwijać, poprawiając samopoczucie ludzi. W dalszym ciągu będą dokonywane postępy i odkrycia dotyczące korzyści płynących ze światła, a jednocześnie Internet światła będzie się mocno rozrastał. Związane z nim oświetlenie będzie ostatecznie kontrolowane przez sztuczną inteligencję.